Renteswaps - Uitspraak Hoge Raad
De Hoge Raad heeft op 28 juni 2019 voor het eerst uitspraak gedaan over renteswaps en dwaling in een lopende renteswap zaak, waarbij ondergetekende voor de gedupeerde ondernemer optreedt.
Omvang mededelingsplichtDe Hoge Raad oordeelt dat de mededelingsplicht van de bank
afhangt van de omstandigheden van het geval en dat de productinformatie
of mededelingen tijdig en voldoende duidelijk inzicht dient te geven in
de wezenlijke kenmerken en risico’s van een renteswap, waaronder een (aanzienlijke)
negatieve waarde.
Van belang is dus dat er sprake is van een complex financieel product dat
wordt geadviseerd door een professionele partij (bank) aan een niet-professionele
wederpartij (cliënt) die (veelal) geen kennis en ervaring had met renteswaps.
In de praktijk blijkt dat de informatie veelal gelijktijdig met of zelfs
na het aangaan van de renteswap werd verstrekt, dus niet tijdig. De (meeste)
informatie brochures van de banken bevatten destijds onvoldoende duidelijke
informatie, met name voor niet-professionele MKB ondernemers.
Dwaling en nadeel
De Hoge Raad bepaalt dat voor een succesvol beroep op dwaling
het niet vereist is dat de cliënt daadwerkelijk nadeel heeft geleden. Relevant
is dat de cliënt de renteswap niet zou hebben afgesloten indien hij op
de hoogte was van de relevante kenmerken en risico’s. Daarnaast is relevant
of de cliënt bij goed advies überhaupt voor renteafdekking zou hebben gekozen
en, zo ja, welke variant hij dan gekozen zou hebben. Feitelijk zijn er
dan twee keuzes: een renteswap of een rentecap.
In de praktijk is gebleken dat banken vaak (actief) aanstuurden op de renteswap
of deze zelfs verplicht stelde. Veelal werd de rentecap niet eens besproken.
Wanneer de rentecap wel werd besproken werd deze variant veelal afgeraden
vanwege de premie die daarbij betaald diende te worden, zonder dat duidelijk
werd gewezen op de verschillende kenmerken en risico’s tussen beide producten.
Conclusie
De Hoge Raad heeft voor het eerst duidelijkheid gegeven over een aantal relevante vragen die aan de orde zijn bij renteswaps en dwaling. Op basis hiervan lijken de kansen op een succesvol beroep op dwaling in veel renteswap zaken aanwezig te zijn. Naast een beroep op dwaling wordt er in renteswap procedures veelal een beroep gedaan op schending zorgplicht. Uiteraard blijft ook dit een belangrijk juridisch aspect, hetgeen de Hoge Raad in deze uitspraak tevens bevestigt.
Jan Michiel Wagenaar,
Wagenaar Lawyer - Corporate & Finance
