Aansprakelijkheid van bestuurders

Een rechtspersoon heeft een afgescheiden vermogen. Om te kunnen optreden, is deze afhankelijk van bestuurders. Bestuurders zijn gehouden om hun taak behoorlijk te vervullen. Indien de bestuurder zijn taak niet behoorlijk heeft vervuld, kan deze jegens de rechtspersoon aansprakelijk zijn, als deze een ernstig verwijt kan worden gemaakt.Volgens de rechtspraak moet daarbij worden gekeken naar alle omstandigheden van het geval. De Hoge Raad noemt hierbij de volgende omstandigheden:

1) De aard van de door de rechtspersoon uit te oefenen activiteiten;

2) De in het algemeen daaruit voortvloeiende risico's;

3) De taakverdeling binnen het bestuur;

4) De eventueel binnen het bestuur geldende richtlijnen;

5) De gegevens waar de bestuurder over beschikte of over behoorde te beschikken;

6) Het inzicht en de zorgvuldigheid die mogen worden verwacht van een bestuurder die voor zijn taak is berekend en deze nauwgezet vervult.

In geval van een faillissement kan een bestuurder aansprakelijk zijn voor het boedeltekort indien:

1) Het bestuur zijn taak kennelijk onbehoorlijk heeft vervuld;

2) Aannemelijk is dat dit kennelijk onbehoorlijk bestuur een belangrijke oorzaak is van het faillissement.

Om aansprakelijkheid op deze gronden te vermijden, is van belang dat de bestuurder er voor zorg draagt dat de administratie van de vennootschap op orde is en de jaarrekeningen van de vennootschap tijdig worden gepubliceerd. Alhoewel de bestuurdersaansprakelijkheid in faillissement een collectieve aansprakelijkheid is, kan een individuele bestuurder, o.a. in verband met de taakverdeling binnen het bestuur, onder aanvoering van feiten en omstandigheden trachten om zich te disculperen of te bewerkstelligen dat de schade voor hem gematigd wordt. Tot slot kan een bestuurder voor zijn reilen en zeilen ook aansprakelijk worden gesteld door een derde, bijvoorbeeld een individuele schuldeiser, indien:

1) De bestuurder namens de rechtspersoon overeenkomsten aangaat, waarvan hij weet dat de rechtspersoon de daaruit voortvloeiende verplichtingen niet kan nakomen;

2) De bestuurder bewerkstelligt dat de rechtspersoon een reeds aangegane overeenkomst niet nakomt en geen verhaal biedt.

Bovenstaande situaties zijn in de rechtspraak uitgekristalliseerd. Deze zijn evenwel niet uitputtend. Er kunnen zich ook andere situaties voordoen waarin een bestuurder aansprakelijk is jegens een derde. De lat ligt hierbij hoog. Om een bestuurder succesvol op grond van onrechtmatige daad aansprakelijk te stellen, moet deze namelijk persoonlijk een ernstig verwijt kunnen worden gemaakt.

Shamiran Demirdag,
Advocaat Ferrmons Advocatenkantoor