2024

De jaarwisseling is altijd een goed moment om het afgelopen jaar te evalueren. En dat is nog een beste klus want er is veel gebeurd. Of misschien moeten we zeggen: niet gebeurd, met name waar het de vastgoedsector betreft. Want mede dankzij een in dit opzicht weinig constructieve overheid is het beleggings­vastgoed toch enigszins geraakt. Overigens zijn er meerdere factoren waardoor 2023 een jaar is geworden dat zich kenmerkt door onzekerheid. Internationaal lopen de spanningen op, belanden we in een grote recessie of we kunnen er nog net langs laveren? Daarnaast hebben we de sterk gestegen inflatie en de gestegen rente. En dan in eigen land de stikstof-perikelen, de bouwkosten en het gebrek aan personeel. Een opsomming waar je niet vrolijk van wordt. En dan noem ik nog maar niet het warrige beleid rondom de Box 3 belastingheffing. Dat moet in 2027 in een nieuw stelsel zijn gegoten, echter de tussenoplossing voor de periode tot 2027 lijkt bij de Hoge Raad te sneuvelen.

De situatie krijgt nog een nieuwe dimensie, namelijk de samenstelling van een nieuw kabinet. Als ik dit schrijf zijn de verkennende besprekingen nog volop in gang. Ik ben van mening dat het eerder maanden dan weken gaat duren, voordat de bordesfoto gemaakt kan worden.

Ik geloof niet dat na deze inleidende beschouwingen de rust op de vastgoedmarkt snel zal terugkeren. En dat is jammer. In de afgelopen jaren heeft de BV Nederland niet altijd op constructieve medewerking vanuit Den Haag mogen rekenen. Veel problemen die er spelen zijn naar die houding te herleiden. Te veel korte termijnbeleid. We kunnen daarop de overheid aanspreken, maar beter is de hoop en de verwachting uit te spreken dat de nieuwe Tweede Kamer en het nieuw te vormen kabinet zich inzet voor de lange termijn: constructief en met begrip. Ook voor de vastgoedsector dat de bouwambities van het kabinet niet waar kan maken als er niet meer medewerking komt. Immers, een projectontwikkelaar gaat niet bouwen als hij voor de verhuur niet de huur kan vragen die hij nodig heeft voor een gezonde exploitatie. Dan ontstaat het effect van ‘Als je geschoren wordt moet je stilzitten’. Begrijpelijk maar verlammend en een ongezonde ontwikkeling.

Een glazen bol heb ik niet. Wel hoop ik dat er een goed coalitieakkoord komt. Van mij mogen ze daarvoor best wel de tijd nemen. Als het maar constructief is en gericht op de lange termijn. Met een mengeling van nieuwsgierigheid, optimisme en professionalisme, dat wij als Handelsbanken in ons DNA hebben, kijk ik naar de toekomst. En mocht u hierover meer willen weten, kom gerust langs voor een kop koffie en een goed gesprek!

Ik wens u een gezond en voortvarend 2024.