Carlo Kroeze en Rob Borgerink van Jotem Watersolutions
"Innoveren betekent ook hard werken"
Water is een primaire levensbehoefte. Alleen gaat de mens er slordig mee om. Dat baart de directie van Jotem Watersolutions zorgen. Het Vriezenveense bedrijf zet dan ook nadrukkelijk in op innovatie om de toekomst van de watervoorziening veilig te stellen. Dat wordt gedaan vanuit een eigentijdse visie, waarbij niet de kortetermijnopbrengsten of ander materieel gewin de drijfveer is, maar de intrinsieke behoefte om de technische en praktische uitdaging op te lossen. Deze werkwijze werpt zijn vruchten af en blijft zeker niet onopgemerkt in de industrie. Maar ze blijven er Twents nuchter onder. “We zoeken de schijnwerper niet op.”
Rob Borgerink is directeur van Jotem, Carlo Kroeze directeur operations. Twee mannen van het Twentse land, de een woont in Albergen, de ander in Saasveld. Veel meer Twents krijg je het haast niet, met de spreekwoordelijke nuchterheid als bagage. In 2015 kreeg Rob de kans om Jotem te leiden en in 2018 is Carlo aangehaakt, samen met een derde aandeelhouder. Borgerink had zijn kennis over waterbehandeling opgedaan bij Norit en later Pentair, Kroeze eveneens bij Norit waar hij betrokken was bij de bouw en installatie van waterbehandeling-systemen. Op dat moment was Jotem weliswaar een bedrijf met historie, maar de bekendheid van andere grotere “waterbedrijven” waren vele malen groter. “Jotem bestaat nu 57 jaar. Opgericht door de familie Jordaan. Dat is in de naam terug te zien: JOrdaans Twentse Exploitatie Mij”, vertelt Borgerink: “Ze maakten waterontharders en waren daarmee over de hele wereld actief. Voor bierbrouwerijen bijvoorbeeld. Een traditioneel bedrijf met een traditioneel product.” Maar enkel met traditie gaan we het op langere termijn niet meer redden, dachten Borgerink en Kroeze. De wereld veranderd snel, met de nodige technische uitdagingen. “We willen voorop lopen, een kennis gedreven organisatie zijn; zagen bijvoorbeeld de uitdagingen in de membraantechnologie en andere innovatieve technieken zoals geavanceerde oxidatie”
Technologie
Op zich niet verwonderlijk: het was de omgeving waaruit ze kwamen en
bovendien lagen in dat veld nog volop uitdagingen. En de kennis was voorhanden
omdat in deze regio waterbehandeling altijd veel aandacht had. Dat heeft
een lange geschiedenis die eigenlijk begonnen is bij Rossmark, de toenmalige
bouwer van waterzuiveringsinstallaties in Almelo. In zekere zin zijn partijen
als Jotem, Norit en RWB nog altijd schatplichtig aan Rossmark. Bedrijven
die zich bovendien konden ontwikkelen dankzij de membraantechnologie die
de Universiteit Twente ontwikkelde. Carlo Kroeze: “Er waren allerlei spin-offs
die flink gegroeid zijn. Mensen vinden techniek mooi maar wilden niet altijd
werken bij de grotere spelers. Knappe koppen op het gebied van procestechnologie
en projectengineers, die willen hun tijd besteden aan de technologie en
niet aan de eisen van aandeelhouders. Die zie je dus bij ons. Jotem groeide
van dertien mensen naar nu dertig medewerkers met daarnaast ook een flexibele
schil van ZZP’ers.” Rob Borgerink voelde zich bij zijn voormalige werkgever
minder op zijn plek: “Ik zat in de productontwikkeling en in een groot
bedrijf is dat soms lastig schakelen en dat kost extra veel tijd. Wij willen
juist een vraagstuk voor onze neus krijgen van klanten, dan een deel van
de oplossing zijn en daarop snel kunnen schakelen. Dat is ons DNA geworden
en als je daar op focust kun je verder komen. Dan krijg je ook klanten
die bij je passen en klanten die ook steeds kritischer worden, waardoor
wij onze mensen weer uitdaging bieden. In onze ogen werkt dit, doen waar
je echt goed in bent, daarom is er nauwelijks verloop.”
‘Pure en duurzame’ projecten
De directie waakt er altijd voor dat opdrachten passen bij Jotem. Carlo
Kroeze: “Het werk moet interessant zijn, dat is de eerste prioriteit en
een bewuste keuze. Het gaat niet alleen om de euro’s maar ook om het werkplezier,
dat is net zo belangrijk. Winstgevendheid is niet de eerste prioriteit.”
Daarmee realiseren Borgerink en Kroeze een ‘pure en duurzame’ organisatie,
die houdbaar is voor de lange termijn. “Mensen zijn ons grootste goed en
hierin moeten we blijven investeren.” Op die lange termijn wordt het belang
van puur, zuiver water steeds urgenter. De droogte, medicijnresten in afvalwater,
water voor de voedingsmiddelenindustrie, voor ziekenhuizen of rioolzuiveringsinstallaties;
Jotem Watersolutions beheerst het totale oeuvre, maar ontwikkelt ook deeloplossingen
of bouwt pilot-installaties voor grote klanten. Innovatief zijn is daarbij
de kern. Zoals bij de ontwikkeling van de BluElephant; een slim decentraal
waterzuiveringssysteem waarmee huishoudelijk afvalwater met behulp van
bacteriën, membraantechnologie en uv-licht vergaand wordt gezuiverd. Het
systeem is dusdanig efficiënt dat betere resultaten worden bereikt dan
in de gangbare rioolwaterzuivering. Het project is een samenwerking tussen
Waterschap Vechtstromen, Rob Van Opdorp, Wereld Waternet, Saxion en de
Koninklijke Landmacht. De installaties kunnen naar elke willekeurige locatie
worden verscheept. Het eerste systeem wordt nu getest op de rioolwaterzuivering
in Almelo en er gaan er binnenkort een aantal naar Palestina waar het sanitaire
afvalwater wordt gezuiverd van medicijnresten, bacteriën en virussen. Een
ander project komt uit de hoofden van de ingenieurs van Jotem: een mobiele
waterzuiveringsinstallatie voor Defensie: een systeem dat in een krat past,
inclusief zonnepaneel. De soldaten in het veld kunnen er mee worden voorzien
van veilig drinkwater. Dit zijn maar enkele van de projecten van Jotem.
Vaak is overigens de naam van het Vriezenveense hightech-bedrijf niet eens
te vinden op de installaties omdat sommige systemen onder een white label
aan wederverkopers worden geleverd.
Water als grondstof
Het belang van partijen als Jotem die zich inzetten voor veilig en gezond
water zal toenemen, zegt Rob Borgerink: “Water krijgen we van de natuur,
dat maken we vies en het verdwijnt dan weer in ons oppervlaktewater. Het
is allemaal heel vanzelfsprekend, we weten niet anders dan dat het uit
de kraan komt. Maar we moeten ons beseffen dat water een grondstof is en
geen afvalproduct. Je kunt het niet eindeloos blijven vervuilen en bovendien:
we maken het momenteel niet zo schoon zoals we het aan de bodem hebben
onttrokken. Kijk, wij hebben de slechtste oppervlaktewateren van heel Europa:
vervuilde beken en rivieren. Water schoonmaken kost geld en energie, maar
is echt nodig voor de toekomst want zuiver water is schaars geworden.”
Carlo Kroeze voegt eraan toe dat de wetgeving lang op zich laat wachten
omdat dit politiek niet populair is en de burger een dergelijke problematiek
niet kan overzien. “Daarom is er een langetermijnvisie nodig. Niemand wil
dat er antibiotica resistentie ontstaat, maar daarvoor zou het politieke
landschap opgerekt moeten worden en niet om de vier jaar een ander beleid
moeten komen.”
Echter, alles staat bij innovatie. “En daarin willen we voorop lopen, niet
bang zijn. Neem de BluElephant, we zijn in dat project gestapt omdat het
innovatief is, niet omdat we door geld werden gedreven. We willen dingen
anders en beter doen omdat alle partijen met de waterproblematiek te maken
hebben. Daarvoor moet je verder ontwikkelen.” Zowel Borgerink als Kroeze
stellen daarbij dat de oplossingen praktisch uitvoerbaar moeten zijn. “Dat
is uiteraard noodzakelijk want innovatie moet er toe doen. Iets kan technisch
wel heel erg cool zijn maar daar los je in de praktijk niets mee op.” Kroeze
voegt er aan toe: “Innoveren is niet voor niets een werkwoord, je moet
er niet alleen over praten maar het ook echt doen. Dat gaat niet over één
nacht ijs en is vaak hard werken…”
De visie op ondernemen en innoveren heeft Jotem vanaf 2015 geen windeieren gelegd. Het bedrijf werd verder doorontwikkeld, er is nu een sterke focus op het ontwikkelen van deeloplossingen voor eindklanten, soms revolutionaire ontwikkelingen. “En omdat we een MKB bedrijf zijn, is er geen druk van aandeelhouders. Dat schept rust. Sommigen zeggen: 'Jullie willen toch niet groeien'. Dat is niet zo, we willen zeker groeien maar dan organisch. We willen niet naar honderd man. Dan krijg je een ander bedrijf, een andere dynamiek. Wij willen over vijf jaar nog altijd dezelfde dynamiek hebben die we nu hebben. Met een stevig budget voor innovatie, mensen die hier met plezier werken en nieuwe methodes ontwikkelen en niet hier zijn om op de winkel te passen. Kijk, de vraagstukken worden steeds complexer. Dat past bij ons, wij willen namelijk mooie dingen doen, ook voor onze toekomstige generaties”, besluit Rob Borgerink.
Tekst: Erwin Gevers
Fotografie: Frank Visschedijk
