Vrouwen die bouwen

"Zowel op steigerhoogte als managementniveau"

Vooroordelen over vrouwen die bouwen? Stoere tantes die hun mannetje staan, zich moeten bewijzen in de machowereld van de bouwkeet en nauwelijks serieus worden genomen? Vergeet het maar. De feminisering in de bouwbranche is succesvol. Sterker nog: vrouwen veroveren een groeiend aandeel. Zowel op steigerhoogte als managementniveau. TOM ging op zoek naar hun motivatie.

“Ik heb ooit een presentatie gegeven, samen een mannelijke collega. De zaal dacht dat ik de secretaresse was. Toen ik ging spreken waren ze verrast. En sommigen kwamen naderhand hun excuses aanbieden.” Marieke Mentink kent de clichés en vooroordelen in de bouw. Niettemin heeft dat haar niet tegengehouden om een carrière in de sector op te bouwen. De Deurningse volgde de opleiding Vastgoed en Ontwikkeling op Saxion en volgde daarna een opleiding aan een universiteit in Engeland. Haar eerste stappen in de bouw zet ze bij Bramer in Vriezenveen en Plegt-Vos in Hengelo. Daarna volgt Dura-Vermeer in Hengelo waar ze zich onderscheidt door de omslag te initiëren van productgericht naar klantgericht denken. Inmiddels is Mentink directeur van de Divisie Bouw en Vastgoed van Dura-Vermeer in Utrecht. Vrouw in een mannenwereld met grote verantwoordelijkheid. “Zeker, het zijn uitdagende tijden. De omzet gaat omlaag, beleggers zijn terughoudend, hoge bouwkosten. Daarvoor heb je expertise nodig maar het is ook leuk om je aan te scherpen, andere manieren van acquisitie vinden en je te blijven onderscheiden.” Ze vervolgt: “Ik vind de bouw een sector voor zowel mannen als vrouwen. Er is oprechte aandacht voor elkaar, hoe ga je respectvol met elkaar om. En ja, natuurlijk zijn er de grappen, maar ik merk dat ze milder zijn. Het ligt, zeker op de bouwplaats, Mentink zet zich ook daarom in om meer vrouwen te laten kiezen voor de bouw: “Ik zie het verschil in organisaties: moderne bedrijven die aan willen sluiten op de toekomst hebben die diversiteit nodig. En dat moet nog meer worden. Op de bouwplaats maar ook projectleiders, middenkader en in de directies. Dat is een cultuuromslag, ja. Maar wel positief. Ik heb altijd directeuren gehad die mij steunden. Die steun geeft zelfvertrouwen en dat gun ik andere vrouwen ook.”

Marieke Mentink.

Geen gezeur
Anne Eerdman (22) zag een kunstzinnige opleiding als restauratie en decoratieschilder wel zitten. Het fijnere werk dus. Haar stage bij Wissink Schilders en Spuiters in Albergen bracht haar echter op andere gedachten. “Ik kende het bedrijf, kom zelf uit Albergen. Ik vond het schilderwerk leuk, ben graag bezig en het beviel tussen al die kerels: lekker nuchter, geen gezeur en af en toe een grapje. Bovendien is het dankbaar werk.” Momenteel volgt ze nog een opleiding: een dag op school en vier dagen werken; de Beroepsbegeleidende Leerweg. “Natuurlijk zijn er wel eens dingen die voor een vrouw lastiger zijn. Maar steigers en ladders, die zijn allemaal van licht materiaal en daarnaast doe ik bootcamp. En je bent vaak met collega’s op een klus.” Ze is prima opgevangen in schilderploeg: “Je moet goed kijken hoe het allemaal reilt en zeilt. Zeker als je jong bent. Maar ik ben nu wel geaccepteerd.” Ze merkt weinig van een machocultuur: “Maar er wordt wel eens een grapje gemaakt.” Met het schilderen zit het overigens wel goed: ze won al de mbo skills wedstrijden en gaat in september naar het Poolse Gdansk voor de Europese wedstrijden. Talent genoeg dus.

Anne Eerdman.

Mannenwereld
Bij de Hegeman Bouwgroep in Vriezenveen is Merel Kempers verantwoordelijk voor de planvoorbereiding. Geen steigerwerk maar meer achter het beeldscherm. Ze studeerde bouwtechnische bedrijfskunde aan de hogeschool Saxion. Een logische combinatie, vindt ze nog steeds: “Ik vond technische vakken leuk maar interesseerde me ook voor economie. Dat komt in de opleiding samen.” Ze begint in de bouwbranche bij Reinaerdt Deuren in Haaksbergen als calculator. “Maar wat ik wilde is bij een grote bouwer bezig zijn met processen en efficiency. Zo ben ik bij Hegeman terechtgekomen als procesinnovator.” Merel Kempers realiseert zich dat de bouw een mannenwereld is: “Maar ik heb daar niet bewust over nagedacht. Ook bij Reinaerdt bestond die mannencultuur, ik was dus niet anders gewend. En nee, ik heb er ook geen last van gehad. En dat fluiten vanaf de steiger, ik herken dat helemaal niet. We zijn een Twentse bouwer, hier is toch een wat andere cultuur. Natuurlijk heb ik mij moeten bewijzen. Maar niet als meid, wel als procesinnovator.” Overigens constateert Merel in haar huidige functie als planvoorbereider wel dat er in het voortraject scheve verhoudingen zijn: “Zeker op de bouwlocatie, daar mogen wat mij betreft wel meer vrouwelijke uitvoerders of assistent uitvoerders komen.” Zelf raadt ze de bouwsector als werkgebied voor vrouwen zeker aan. “Omdat je woon-en leefruimte creëert. Elke woning is weer anders, er is telkens andere input en zeker bij een ontwikkelende bouwer als Hegeman. Het is constant afwegen of een project technisch maakbaar en financieel haalbaar is.” En tot slot zegt ze: “Je moet in dit vak wel je woordje klaar hebben. Als vrouw moet je eerst bewijzen dat je kennis van zaken hebt. Bij mannen is dat wel eens anders. Maar dat moeten vrouwen vooral niet als een drempel zien. Meer dames in de bouw zorgen namelijk voor een goede dynamiek!”

Merel Kemper.

Voor de leeuwen
Tot slot de jongste generatie: de 19-jarige Yvet ten Hartog die dagelijks op de bouw is te vinden. Ze volgde de opleiding voor ambachtelijk timmerwerk en werkt bij Aannemingsbedrijf Hegeman in Nijverdal. “Ik heb de opleiding technicus hout en restauratie gedaan om meubels te gaan maken, maar al gauw kwam ik er achter dat het grove werk meer bij me past”, aldus Yvet die de switch maakte naar ambachtelijk timmerwerk. Via een Beroeps Opleidende Leerweg kwam ze bij Hegeman, waar ze tot haar grote vreugde onlangs een vaste aanstelling kreeg. “Als vrouw in de bouw en als timmervrouw heb ik mezelf wel voor de leeuwen gegooid, vind ik. Maar het is geweldig. Ik kan goed met de mannen opschieten, het is gezellig op de bouw en bovendien is het een mooi vak: je begint aan een project en er is nog niets en na een aantal maanden staat er een supergaaf gebouw.” Ze is nu allround timmervrouw en dat betekent dat ze verschillende timmerklussen krijgt: van renovatie tot nieuwbouw: “Het is heel afwisselend. Dan verbouw je een kinderdagverblijf of moet je het plafond van het crematorium in Nijverdal verbouwen. Ik heb een mooi vak en voor mijn eigen gevoel ben ik nog wel twee jaar leerling ondanks dat ik afgestudeerd ben. Dan durf ik mezelf echt een vakvrouw te noemen…”

“Ja, in het begin ben je nog een meisje op de klus. Maar je moet mee kunnen doen, dat hoort erbij. En trouwens, voor de mannen is het ook anders, een vrouw in de bouwkeet. Maar toch, ik krijg veel waardering van mijn collega’s, je telt helemaal mee”, aldus Yvet die ‘helemaal in d’r sas’ is als timmervrouw. “Mijn omgeving vroeg zich wel af of ik een gaatje in mijn hoofd had. Wat belangrijk is als vrouw in de bouw? Je moet laten zien dat je er bent en vragen stellen aan je collega’s hoe je iets moet aanpakken, omdat je het vak echt wilt leren. Heb ik ook gedaan en ik kan nu lezen en schrijven met de collega’s.”

Yvet ten Hartog.