Jan Michiel Wagenaar op de bres voor ondernemers

Agressieve curatoren en partijdige rechters

Hoewel de economische cijfers er nog niet op duiden, is de kans niet uitgesloten dat ondernemers geconfronteerd worden met herfinancieringen en herstructureringen. Zeker in die gevallen waar nog niet voldoende vet op de botten is en de steunmaatregelen van de overheid wegvallen en achterstallige belastingen worden opgeëist, kan dat leiden tot financiële problemen. Curatoren treden daarbij steeds agressiever op, bemerkt advocaat Jan Michiel Wagenaar in zijn dagelijkse praktijk. Tegelijkertijd is er ook een lichtpuntje: de Wet Homologatie Onderhands Akkoord (WHOA).

Jan Michiel Wagenaar heeft zich met zijn kantoor Wagenaar Lawyer in Enschede gespecialiseerd in financieel- en bankrecht, ondernemingsrecht, (internationaal) handelsrecht en vermogensbeheer. Enkele jaren geleden wist hij de ‘affaire’ Polman tot een goed einde te brengen: “Het was in zes maanden vijf jaar puinruimen tegen de bank en bijna een mission impossible. Je strijdt tegen onrechtvaardigheid.” Maar niet alleen daarmee vergaarde hij roem en respect. Veel dossiers hebben ook betrekking op ‘renteswaps’; derivaten waarmee bepaalde risico’s afgedekt kunnen worden. Minimaal 19.000 ondernemers hebben deze swaps afgesloten op advies van de bank om zich in te dekken tegen een stijgende rente. Het tegenovergestelde gebeurde echter, waardoor de ondernemers werden geconfronteerd met grote verliezen. Jan Michiel Wagenaar is één van de gespecialiseerde advocaten die in de bres springt voor ondernemers. De zaken, die nog steeds volop lopen, worden vaak in eerste aanleg afgehandeld bij de rechtbank Amsterdam; Wagenaar is er niet over te spreken: “Rechters lijken daar vooringenomen en houden de banken de hand boven het hoofd. Ik heb meegemaakt dat een rechter tijdens de zitting tegen mijn cliënt zei dat hij het lage bod van de bank maar moest accepteren, want van hem zou de cliënt waarschijnlijk minder krijgen. Hoger beroep biedt vaak een betere uitkomst.” Overigens wil Jan Michiel Wagenaar niet de indruk wekken dat zijn kantoor louter renteswap-zaken doet. “Allerminst, het gaat ook om financieel- en ondernemingsrecht in de brede zin. En dat vereist steeds meer aandacht.”

Trend onder curatoren

Hij doelt daarmee ook op zaken van bijzonder beheer: faillissementen, herfinanciering en herstructureringen. “Ondernemers kunnen in problemen komen door het wegvallen of terugbetaling van corona overheidssteun of door uitgestelde belastingbetalingen. DGA’s moeten er dan rekening mee houden dat, als het gaat om bestuurdersaansprakelijkheid, curatoren steeds agressiever te werk gaan. Je hebt dan wel een BV, maar dat wil niet zeggen dat een curator de bestuurder of DGA in privé niet lastig valt, omdat daar vaak nog wel wat te halen is.” Wagenaar heeft het vermoeden dat deze trend onder curatoren is ontstaan, vanwege de financiële prikkel voor de curator: “En als bestuurder of DGA moet je heel goed op je tellen passen: een jaarrekening die te laat is ingediend is al voldoende. De curator moet dan wel weliswaar wanbestuur kunnen aantonen, maar zonder advocaat aan je zijde maken ze je het bijzonder lastig.”

Nieuw onderdeel in Faillisementswet

Ondernemers moeten zich dus wel twee keer bedenken alvorens een faillissement te overwegen. Tegelijkertijd is er een nieuw onderdeel in de Faillissementswet opgenomen waardoor gretige curatoren het nakijken hebben: de Wet Homologatie Onderhands Akkoord. Jan Michiel Wagenaar: “Wilde je eerder een faillissement voorkomen moest je er voor zorgen dat alle crediteuren daarin meegingen. Met de nieuwe wet worden de crediteuren in klassen ingedeeld. Ook de fiscus is dan een aparte klasse. Als er in één klasse een meerderheid is kan de rechter alle andere crediteuren aan de herstructurering binden. Een goed instrument dus om een faillissement af te wenden.” Overigens is een advocaat daarbij onmisbaar: “De documentatie moet aan bepaalde voorwaarden voldoen, de communicatie met de crediteuren of een toezichthouder moet goed zijn. Het blijft hoe dan ook een gerechtelijke procedure. Overigens zie ik nu al dat de nieuwe wet goed werkt want meestal schiet niemand, behalve de curator, iets op met een faillissement. Je kunt nu als ondernemer je schuldenlast terugbrengen, je voorkomt lastige kwesties van bestuurdersaansprakelijkheid, aantasting van je goede naam en…je houdt de curator buiten de deur.”

Overdreven voorzichtig 

Een andere kwestie waar ondernemers rekening mee moeten houden is de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft), zegt Wagenaar: “Na de forse boetes aan banken en onderzoeken van het O.M. voor witwaspraktijken zijn banken overdreven voorzichtig. Je wordt tegenwoordig als een crimineel beschouwd door de bank als je contante transacties afstort. Als MKB’er moet je enorme vragenlijsten invullen; maak je daar een foutje in is de kans groot dat de bank de relatie opzegt of daarmee dreigt. Overigens is het hebben van een betaalrekening een soort grondrecht.” Indien de bank de relatie opzegt zal een volgende bank niet snel bereid zijn om de dienstverlening over te nemen: “Voor ondernemers kan dat leiden tot een maatschappelijk probleem want hoe moet je zonder bankrekening je huur betalen bijvoorbeeld! In feite wordt het je dan onmogelijk gemaakt om deel te nemen aan het maatschappelijk verkeer.” In zijn praktijk wordt Jan Michiel Wagenaar bij deze en andere kwesties ingeschakeld: “Ook bij overnames of de verkoop van het bedrijf, commerciële (huur)geschillen en (internationale) contracten. Nu gaat het in veel sectoren gelukkig nog goed, maar dat geldt helaas niet voor iedereen. Je moet ook anticiperen op mindere tijden en ook daarin kan mijn kantoor een belangrijke rol spelen.”

‍Wagenaar Lawyer
Ripperdastraat 17
7511 JP Enschede
T. 053-4368124
info@wagenaarlawyer.nl
www.wagenaarlawyer.nl